Będzie długo ..bo znowu o Wrocławiu, a właściwie o jednym z tych, którzy uczynili go wielkim.
Pamiętam z dzieciństwa jak chodziłem z kolegami na Popowice, na działki, nad Odrę i zawsze mijałem ten wielki, szary budynek, i zawsze zatrzymywałem się przy nim bo był po prostu dla mnie czarodziejskim budynkiem.
Wielki tak w swojej formie i rozmiarach jak i w tym co nieodparcie z niego emanowało. Wiedziałem, że to bunkier, szary schron jakich wiele we Wrocławiu a jednak miał coś w sobie bez czego nie był by takim wrocławskim i koło którego nie można było przejść spokojnie nie patrząc na niego choć chwilę.
Nie dane mi było wtedy dowiedzieć się skąd się wziął i kto był jego autorem, zawsze wokół niego roztaczała się aura tajemniczości i powagi tragedii lat minionych.
Dziś, kiedy choć tak mogę okazać swoje uczucie temu miastu i jego mieszkańcom po prostu wiem.
Wiem bo szukałem, wiem bo byłem, wiem bo czytałem i znalazłem.
Kupiłem przypadkiem, ale właśnie takie przypadki cieszą po wielokroć bardziej niż rzeczy długo planowane.
Książka "Wrocławska architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III Rzeszy" Janusza L. Dobiesza, którą szczerze wszystkim miłośnikom Wrocławia polecam oraz "Neue Deutsche Baukunst" samego Alberta Speera /głównego architekta III Rzeszy /z 1941 r/, jak też mapa Wrocławia z 1938 roku pozwoliły mi znaleźć źródła i autora tego budynku jak i wielu równie udanych choć jeśli chodzi o czas ich powstania kontrowersyjnych obiektów.
Zanim jednak zaczniemy naszą historię chciałbym, chociaż nie należy to do standardów na początku podziękować tym, którzy w tym przedsięwzięciu mi pomogli.
Dziękuję Januszowi L. Dobieszowi za wspaniałą w/w książkę, Basi 112 i Martulce za spacery i asystę przy moich wyprawach z aparatem i pomoc oraz wiecznie wspaniały humor.
Dziękuję wszystkim tym, którzy pomogli mi swoją korespondencją, a szczególnie dla
Jarka Broniewskiego /Dzięki za wszystko - Jarek bez Ciebie nie byłoby tego/.
Zaczynajmy zatem!
Richard Konwiarz, właśnie on, niemiecki architekt o polsko brzmiącym nazwisku jest autorem owego schronu stojącego na Pl. Strzegomskim we Wrocławiu.
Zapomniałem dodać, a należy to zrobić, że właśnie Konwiarz z Maxem Bergiem byli autorami projektu Jahrhunderthalle, dzisiejszej Hali Ludowej / przepraszam/.
Konwiarz urodził się na dzisiejszych terenach Polski a mianowicie w okolicach Poznania w miejscowości Kempin w 1883 roku.
Nie mam informacji dotyczących jego dzieciństwa, wiem jedynie tyle, że studia będące źródłem jego późniejszych dokonań /architektoniczne/ kończył w Dreźnie pod opieką i fachową radą Paula Wallota i Corneliusa Gurllitta.
Jako praktykanta gościły go Koblencja i Kolonia a praktyki zakończył podejmując pracę w biurze architektonicznym Lossow & Kuhne w Dreźnie.
Wrocław zobaczył w 1909 roku gdzie został zatrudniony w październiku w biurze Radcy Budowlanego Miasta Maxa Berga jako projektant.
Tu już został.
Związał się z Breslau aż do jego końca, do upadku Festung Breslau w maju 1945.
Można by pisać o nim i jego twórczości i projektach bez końca ograniczę się jednak tylko do tej mającej na sobie piętno czasów Hitlera czyli lat 1933-1945.
Wspomniałem wyżej, że był z Maxem Bergiem współtwórcą Hali Ludowej.
Byli również obaj wraz z architektem Moshamerem autorami planu przebudowy centrum Wrocławia - przebudowy wręcz futurystycznej jak na owe czasy.
Pisał i publikował w fachowej prasie artykuły dotyczące problemów architektonicznych i urbanistycznych.
Z racji wykonywanego zawodu był członkiem Schlesischer Bund fur Heimatschutz i Deutsche Werkbund.
Wykładał również urbanistykę na Uniwersytecie Wrocławskim w latach trzydziestych.
Wśród wielu wystaw był współorganizatorem i autorem wystawy "Osiedla i urbanistyka na Śląsku".
Po wojnie osiadł w Dreźnie gdzie został współpracownikiem Urzędu Urbanistyki i Ochrony Zabytków i Katedry Projektowania i Urbanistyki na Politechnice w Dreźnie.
Wyemigrował do Hannoveru, gdzie w 1950 został zatrudniony jako architekt - urbanista. Poza Wrocławiem projektował: osiedle dla robotników dla firmy C.W. Reger Soehne w Soboniowie k. Kłodzka (1922), park ludowy w Hanowerze (1954).
Projekty i realizacje dla Wrocławia:
- 1910-1913 - współpraca przy projekcie Hali Stulecia.
- 1919-1920 - projekt przebudowy Wrocławia, wspólnie z Bergiem i Moshamerem.
- 1919-1920 - projekt wieżowców przy pl. Powstańców Warszawy i Tęczowej, wspólnie z .Bergiem.
- 1920 - w ramach przebudowy Wrocławia projekt na plac sportowy i plac zabaw.
- 1924-1927 - projekt na stadion i basen na wolnym powietrzu, nagrodzone brązowym medalem w 1932 roku na wystawie architektonicznej podczas olimpiady w Los Angeles.
- 1925-1927 - krematorium na cmentarzu Grabiszyńskim.
- 1924-1929 - projekty urbanistyczne przebudowy Wrocławia.
- 1926 - wiadukty łączące południową i północną część terenów wystawowych na Szczytnikach.
- 1928 - projekt hali sportowej przy ul. Osobowickiej.
- 1928 - basen sportowy na Oporowie.
- 1928 - park leśny na Kozanowie.
- 1929 - ochronka i plac sportowy dla dzieci ma wystawie WuWA
(Wystawa M ieszkaniowa). - 1930-1931 - stacja transformatorowa przy ul. Pułaskiego 46 (Bruderstrasse).
- 1933 dom mieszkalny przy al. Pracy 27/29 (Roonstr.).
- 1934 - budynki dla fundacji Schurtzmanna i Wiesnera przy al. Pracy 30/32 i 34.
- 1935 - dom mieszkalny dla fundacji Bernhardin przy ul. Hallera 147 (Kurassierstr.).
- 1936 - wejście główne do południowej części terenów wystawowych na Szczytnikach.
- 1936-1939 - rozbudowa stadionu "śląskiego" (Schlesierkampfbahn) na stadionie olimpijskim.
- 1937-1938 - hala na terenach wystawowych we Wrocławiu (obecnie Wytwórnia Filmów Fabularnych).
- 1937-1939 - prace przy przebudowie amfiteatru i budowie zewnętrznej klatki schodowej w Hali Stulecia.
- 1926 (?) - sklepik mleczny.
- 1939 - projekty hal targowych I i II "Oderhalle" i "Donauhalle" w południowej części terenów wystawowych na Szczytnikach.
Richard Konwiarz zmarł w 1960 roku w Hannoverze.

Zapraszam na wirtualną wycieczkę po Wrocławiu szlakiem Konwiarza.

bonczek/hydroforgroup/2001